METIP: Waar innovatie aan wal komt

"Wat Koninklijke Marine, ONHN en gemeenten hier hebben opgezet, is uniek"

Paul Verbruggen, METIP

Het Maritime Emerging Technologies Innovation Park (METIP) is in enkele jaren tijd uitgegroeid tot dé broedplaats voor maritieme technologie en samenwerking. Het expertisecentrum is een levend voorbeeld van wat er kan ontstaan als overheid, onderwijs, defensie en ondernemers elkaar écht weten te vinden. Het park levert banen op, trekt talent aan en zet Den Helder weer op de kaart als innovatieve maritieme stad. Een succesverhaal dat kon ontstaan dankzij de inbreng van Koninklijke Marine en  Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord en met financiële rugdekking van de Regiodeal Maritiem Cluster Kop van Noord-Holland.

Regio Deal als ruggensteun

In een monumentale hal van de voormalige Rijkswerf Willemsoord gonst het van de activiteit. Waar ooit marineschepen werden onderhouden, wordt nu gewerkt aan drones die boven zee vliegen, zelfvarende schepen en virtuele simulaties die de volgende generatie marinemensen opleiden.

LTZ2OC Michel Caspers, hoofd van het Productie Simulatie Centrum van het Maritiem Commando, is een van de geestelijk vaders van METIP. “In 2015 kreeg ik van de marine de opdracht om het onderwijs binnen onze organisatie te moderniseren,” vertelt hij. “We hebben zo’n 1.400 opleidingen – variërend van enkele dagen tot meerdere jaren. De organisatie wilde dat die beter zouden aansluiten bij de jongere generatie. Games en simulatie zouden daarin een grote rol spelen.”

Dat idee leidde tot iets wat uiteindelijk veel groter werd dan een onderwijsvernieuwing, blikt Caspers terug. “Samen met kolonel Jos Schreurs – de eerste innovatiekolonel bij de marine – ontstond in 2018 het plan om een eigen studio te starten voor het ontwikkelen van opleidingsgames. Hij legde contact met Thijs Pennink en John Spee van Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord. Zo ontstond het gesprek over hoe dit initiatief niet alleen de marine, maar ook de regio Den Helder kon versterken.”

De Kop van Noord-Holland kwam destijds in aanmerking voor een Regio Deal – en die link bleek doorslaggevend. Dankzij de Regio Deal Maritiem Cluster Kop van Noord-Holland kreeg het plan financiële en bestuurlijke rugdekking. ‘De regio wilde jongeren naar de Kop halen, ze hier laten leren, werken en uiteindelijk blijven wonen,’ zegt Caspers. “Onze keuze om in samenwerking met het Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord het project buiten de poort van de marine te vestigen, bleek cruciaal. Zo konden we samenwerken met bedrijven en onderwijsinstellingen en echte economische impact creëren.”

In november 2021 opende METIP de deuren in de oude scheepshal op Willemsoord. “Corona hielp ons gek genoeg,” glimlacht Caspers. “Architect Pascal Riksman had ineens ruimte in zijn agenda, omdat grote projecten wegvielen. Hij ontwierp het interieur met vliegtuigstoelen en tribunes, dat nu de sfeer bepaalt. Als je hier binnenkomt, voel je het meteen: hier gebeurt iets.”

Brede welvaart creëren

Inmiddels werken er 35 tot 40 mensen in het Simulatie Centrum Maritiem, de gamestudio van de marine – deels in vaste dienst, deels in een groeiende flexibele schil van studenten, trainees en projectmedewerkers. “We hebben plek voor mbo- en hbo-studenten van mediacolleges en technische scholen uit het hele land,” vertelt Caspers. “We bieden stages, traineeships en uiteindelijk vaste banen. Dat zorgt ervoor dat jongeren zich hier vestigen. Ze huren eerst, later kopen ze een huis. Dat is precies de bedoeling: brede welvaart creëren door jonge mensen hier te laten wortelen.”

Maar METIP is méér dan een opleidingsplek of gamestudio. “We zijn een expertisecentrum waar innovatieve bedrijven, startups en de Koninklijke Marine samenwerken aan nieuwe toepassingen in maritieme digitalisering, energie op zee, offshore logistiek en defensie/kustwacht,” legt Caspers uit. “We richten ons niet alleen op het uitvinden van nieuwe technologieën, maar vooral op het toepassen van bestaande technologie op een rendabele manier – van drones tot predictive maintenance, van 3D-printing tot smart shipping.”

Kracht in openheid

Sinds 2022 staat Paul Verbruggen (headerfoto rechts) aan het roer van METIP. “Wat de Koninklijke Marine, Ontwikkelingsbedrijf NHN en de gemeenten hier hebben opgezet, is uniek. Het is een plek waar ondernemers elkaar ontmoeten en waar kruisbestuiving ontstaat,” zegt hij. “De kracht van METIP zit in de openheid. De hal is letterlijk open – zonder muren of dichte kantoren. Mensen lopen bij elkaar binnen, helpen elkaar met prototypes, wisselen kennis uit. Zo ontstaan innovaties die anders nooit zouden gebeuren.”

Dat blijkt in de praktijk. Sinds 2021 zijn negen startups bij METIP begonnen – en allemaal ‘gaan vliegen’, zegt Verbruggen trots. “Kijk naar Airhub, dat nu wereldwijd software levert voor dronebesturing. Of DroneQ, dat onderdeel is geworden van het Britse bedrijf Intertek. METIP was hun lanceerplatform, met de marine als waakvlam.”

Soms ontstaan er onverwachte allianties. “Aye Aye Systems, een startup die een bootcomputer heeft ontwikkeld voor zeiljachten, werkt hier samen met Spectro AI. Samen ontwikkelen ze Third Eye, een militaire toepassing waarmee schepen autonoom kunnen varen en onderscheppingen op zee kunnen uitvoeren. Dát is precies waar METIP voor bedoeld is.’

Van vliegende boten tot golfenergie

Ook technologisch levert de samenwerking tastbare resultaten op. “Speeder Systems is een goed voorbeeld,” zegt Verbruggen enthousiast. “Zij ontwikkelen een drone die gebruikmaakt van het luchtkusseneffect, een soort vliegende boot. Ze kwamen naar Den Helder omdat we hier de perfecte testfaciliteiten hebben: het kustgebied, het Amstelmeer, Den Helder Airport en korte lijntjes met de luchtverkeersleiding, de gemeente en het waterschap. Dat is onze kracht als regio.”

Ook op het gebied van duurzame energie ontstaan innovaties. Verbruggen noemt Slow Mill, dat energie oogst uit golfbewegingen op zee. “Zij ontwikkelen een drijvende turbine tussen offshore windparken in. Een een briljant concept dat perfect past bij onze focus op energie op zee.”

Verankerd in de regio

Toch draait het niet alleen om technologie. Verbruggen ziet ook een maatschappelijke opdracht. ‘We willen dat METIP een blijvende plek krijgt in de regio, ook zonder Regio Deal. Dat betekent samenwerken met gemeenten, provincie, marine, onderwijsinstellingen en bedrijfsleven. We sponsoren lokale evenementen – van kitesurfwedstrijden tot een internationaal jeugdvoetbaltoernooi – leggen uit wat we doen aan raadsleden, en zorgen dat METIP geen eiland is, maar een deel van Den Helder.’

Sinds maart 2025 is METIP een zelfstandige stichting. ‘Dat was een belangrijke stap,’ zegt Verbruggen. ‘We hebben nu een bestuur en werken aan een raad van advies met mensen uit defensie, industrie en kennisinstellingen. De Koninklijke Marine blijft ons fundament. Dat geeft stabiliteit én betekenis. Hier komt de weerbaarheid van Nederland samen in nieuwe technologieën.’

Ondernemers ondersteunen

Een belangrijke partner is Rabobank Noord-Holland Noord. René de Visser, business development manager energietransitie, zag al vroeg het potentieel. “In 2018 vertelde John Spee van Ontwikkelingsbedrijf NHN me over dit plan. Ik wist meteen: dit is goed voor Den Helder. Het past bij onze missie om de regio economisch en sociaal sterker te maken. John was als een van de grondleggers cruciaal in het hele proces. Het was niet altijd eenvoudig, maar het is ons als regio op een fantastische manier gelukt. Ik vind dit centrum echt een parel.”

Rabobank ondersteunde METIP de afgelopen vier jaar financieel én inhoudelijk. “Startups hebben vaak briljante ideeën, maar missen ondernemerskennis. We helpen ze met businessmodellen, begrotingen, personeelszaken. Samen met programma’s als PIM Noord-Holland zorgen we dat ze kunnen doorgroeien. Zo versterken we niet alleen METIP, maar de hele regionale economie. Ik ben trots dat METIP nu niet alleen een naam is, maar een begrip. We organiseren hier zelf ook events, juist om onze klanten te laten zien wat Den Helder allemaal kan. En dat inspireert. Nu bespreken we hoe we onze samenwerking de komende jaren voortzetten.”

Trots terugkijken – en vooruitzien

Als Caspers terugblikt op de afgelopen vier jaar, is ook hij zichtbaar trots. “Ik kan de plannen van 2018 erbij pakken,” zegt hij. “Alles wat we toen bedachten, is gerealiseerd. Dat is uitzonderlijk.”

Dat METIP precies op het juiste moment volwassen is geworden, had hij niet kunnen voorzien. “We wilden onze opleidingen beter laten aansluiten bij de jeugd. Maar dat de technologie die hier wordt ontwikkeld nu zó hard nodig zou zijn – omdat de marine groeit en de wereld verandert – dat hadden we niet kunnen voorspellen.”

Verbruggen vult aan: “We willen de komende jaren de testfaciliteiten verder uitbreiden. Den Helder Airport wordt een demo site voor drone-ontwikkelingen, in samenwerking met de provincie en het Amsterdam Drone Lab. Denk aan zware vracht-drones voor stedelijke inzet of offshore logistiek, drones die windmolens inspecteren of drenkelingen opsporen. Samen met defensie en Den Helder Airport onderzoeken we bovendien hoe we het luchtruim moeten inrichten als er straks meer drones dan helikopters opstijgen.”

Caspers knikt: “Dat is precies waarom METIP toekomst heeft. Het is niet alleen een plek van innovatie, maar van samenwerking. Van mensen die elkaar vinden en samen iets doen dat groter is dan henzelf. Al in de allereerste plannen wilden we het gevoel van een marineschip aan wal brengen. Aan boord van zo’n schip ontstaat iets magisch: samen op avontuur gaan en iets groots neerzetten. En dat is precies wat hier is gebeurd.”

Ontwikkelingsbedrijf NHN is er voor ondernemers die vooruit willen en willen groeien

Niet alleen in omvang, maar juist ook op het vlak van maatschappelijke impact. Of het nu gaat om financiering, huisvesting of gewoon een klankbord om je ideeën aan te spiegelen.

Meer succesverhalen

Innoveren
Succesverhaal

Revolutie in Recycling: van afval naar waardevolle grondstoffen

In een wereld waar afval een steeds groter probleem vormt, staat DOPS Recycling Technologies in de startblokken een revolutie te ontketenen. Met hun lab gevestigd in het hart van InVesta in Alkmaar, laat deze startup zien dat afval dat nu nog op de stort of in verbrandingsovens belandt een bron van waardevolle grondstoffen is. Roeland Jan Dijkhuis, een van de oprichters van DOPS Recycling Technologies vertelt over hun technologie, hun reis, en hun visie op de toekomst van afvalverwerking.
Digitalisering
Succesverhaal

Samen vliegen naar de toekomst

innovatie
Innoveren
Succesverhaal

Koninklijke Marine gaat volle kracht vooruit met 3D-printing

3D-printers aan boord van marineschepen. Praktisch, goedkoper én duurzamer.
Innoveren
Succesverhaal

Voor AyeAye Systems is geen zee te hoog