Voor de Nederlandse kust bouwt Vattenfall de komende twee jaar 140 windturbines. Halverwege 2023 produceert het offshore windpark de eerste schone energie. De verwachte productie komt overeen met de energieconsumptie van meer dan 2 miljoen Nederlandse huishoudens. In de zomer van 2021 start Vattenfall met de installatie van alle funderingen op zee.
In de funderingspalen bevinden zich onder andere elektrische installaties, werkplatforms en ladders voor medewerkers. In de bovenkant zit de toegang waarin uiteindelijk de paal van de turbine wordt gezet. Die toegang moet gedurende de 6 tot 24 maanden van de bouw stevig worden afgedicht en tegelijkertijd goed en veilig bereikbaar zijn voor medewerkers om onderhoud uit te kunnen voeren. Als zeewater kans krijgt om binnen te dringen, kunnen daar bijvoorbeeld algen en mossen groeien wat leidt tot slip- en valgevaar. Voorheen werd voor de afdichting staal of aluminium gebruikt. Het nadeel van deze materialen is dat ze niet duurzaam zijn, omdat ze veel energie kosten om te produceren en na afloop van een bouwproject worden verschroot. Vattenfall daagde haar leveranciers uit om met een duurzaam, veilig alternatief te komen. De oplossing komt van een aantal ondernemers uit Wieringerwerf.
,,Zie het als een herbruikbaar hoedje van composiet’’, legt Leo Theuws uit. Hij is directeur van Theuws Polyester, een toeleverancier van een breed scala aan polyester producten voor onder andere de automotive sector, nautische industrie, industrie en bouwnijverheid. ,,De cover die we hebben ontwikkeld, bestaat uit een aantal panelen van composiet die als taartpunten in elkaar passen. Er zit een toegangsdeur in en technische details voor onder andere de invoer van kabels. De panelen zijn licht doorlatend, zodat medewerkers met daglicht kunnen werken. Tijdens de bouw van het windpark is er immers nog geen stroom aanwezig en extra accu’s voor verlichting meenemen is een kostbare operatie op zee. Door panelen tussen te voegen of weg te halen kunnen we het hoedje groter of kleiner maken. Als de bouw van het windpark is voltooid, nemen we de panelen terug en worden ze hergebruikt bij volgende projecten. Het product is dus volledig circulair.’’
De eerste die de mogelijkheden zag van deze innovatie is Piet Goverse, kwartiermaker van het project ‘Valorisatie Hightech Sector Composieten NH’. Ontwikkelingsbedrijf NHN is penvoerder van het EFRO project, waarin twaalf hightech composietbedrijven uit Noord-Holland en zes kennisinstellingen samenwerken. ,,Piet heeft ons bij elkaar gebracht om te onderzoeken of er een businesscase rond te krijgen was’’, vertelt Wil Dinnessen, zakenpartner van Leo Theuws. Hij is ervan overtuigd dat zonder composietcluster het project in deze vorm niet had bestaan. ,,Het cluster is de ruggengraat van de samenwerking, de ontwikkeling en de financiering. Ook Piet Goverse is van doorslaggevend belang geweest. Hij was de aanjager, verbinder en smeerolie van dit project.’’
De uitvraag van Vattenfall heeft het idee in een stroomversnelling gebracht, blikt Theuws terug. ,,In mijn ogen is composiet een essentieel onderdeel van de duurzame energietransitie. Het materiaal is licht, makkelijk te verwerken, heeft een lange levensduur en weinig onderhoud nodig. Ook de stijfheid en vrijheid in vormgeving zijn pluspunten. Je kunt er iedere gewenste vorm mee maken. Vattenfall was aanvankelijk wat terughoudend, omdat ze de eigenschappen en voordelen van composiet niet kenden, maar uiteindelijk zagen ze de potentie en kwaliteit van ons product.’’
Het leidde een jaar geleden tot de oprichting van CCM, Composite Cover Manufacturing, een consortium van vier bedrijven vertelt Wil Dinnessen. ,,Theuws is verantwoordelijk voor de productie van de panelen, CCM voor assemblage, serviceverlening en onderhoud. Ingenieursbureau Enersea heeft veel functionele kennis ingebracht over offshore wind. Femto engineering heeft al het rekenwerk verzorgd, zoals berekeningen over de krachten waaraan het composiet wordt blootgesteld. Samen hebben we – deels gefinancierd vanuit het EFRO-programma Kansen voor West – een prototype gebouwd. Afgelopen zomer hebben we een mock-up overgebracht naar de Maasvlakte. Daar staat bij de terminal van Sif Netherlands, de leverancier van de funderingen, een testfundering. Hier kan alles worden gesimuleerd wat op zee gebeurt. Ons prototype bleek op een paar kleine, eenvoudig aan te passen details na, uitstekend te functioneren. In augustus leveren we aan Vattenfall de eerste 40 covers op, het jaar erop nog eens 100 stuks.’’
De werkgelegenheid blijft in Noord-Holland, benadrukt Dinnessen. ,,Voor de productie en montage gaan we samenwerken met bedrijven uit de regio en zelf trekken we 10 tot 15 mensen aan. We zijn heel blij dat Vattenfall ons deze kans heeft gegeven om onszelf te bewijzen. Het opent deuren. We zien grote mogelijkheden. De offshore windmolenbranche is een gigantische industrie en iedere producent zit met dezelfde uitdaging. We willen dé internationale leverancier worden van herbruikbare offshore afdichtingen voor paalfundaties. We zijn ervan overtuigd dat dat gaat lukken. Er al interesse getoond vanuit Engeland en Taiwan.’’
Niet alleen in omvang, maar juist ook op het vlak van maatschappelijke impact. Of het nu gaat om financiering, huisvesting of gewoon een klankbord om je ideeën aan te spiegelen.
