‘Innoveer sneller door aan te sluiten bij waardeketens van koplopers’

Henk-Jan Udding werkt sinds een jaar bij TNO’s Unit Energy and Materials Transitions. ‘Ons team is vooral in Nederland bezig met het inrichten en aanjagen van de materialentransitie. Circulariteit betekent voor mij dat je voor de samenleving anders gaat kijken naar het inrichten van je waardeketen. Dus hoe kom je tot betere oplossingen voor producten, voedsel, grondstoffen en diensten die je dagelijks nodig hebt in je eigen regio. Je zult opnieuw moeten kijken naar hoe jij als bedrijf die zaken organiseert. Waar komen jouw producten of grondstoffen vandaan en met welke partijen ga je in zee om deze weer te kunnen hergebruiken, repareren of recyclen? Werkbare oplossingen die je voor jouw eigen regio wilt ontwikkelen.’

Nieuwe eisen
‘Als producent krijg je steeds meer de verantwoordelijkheid over je eigen afvalbeheer van producten die je in Nederland op de markt brengt. Daar worden momenteel per industriesector nieuwe eisen aan gesteld. Denk in eigen land aan de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (UPV) en de CSRD-regeling (Corporate Sustainability Reporting Directive), waarbij je straks als mkb-bedrijf in jouw jaarverslag moet aangeven welke verbetertrajecten je hebt doorlopen om richting die circulaire economie te gaan. OEM’ s (Original Equipment Manufacturers) en brand owners die aan het einde van de waardeketen zitten voelen die druk. En waar de een die uitdaging aangaat, wacht de ander tot het bij wet wordt afgedwongen.’

Medestanders nodig
‘Stel je wilt als mkb-er in een industriesector in beweging komen om jouw materialen geschikt te krijgen voor de circulaire economie, dan zul je op iedere plek in de waardeketen spelers nodig hebben. In elke stap van jouw waardeketen heb je medestanders nodig die ook hun materialen, producten en processen in hún bedrijf introduceren. Wat daarin vooral lastig is, is om dat eerste groepje van koplopers te vinden. Iemand die daarin de leiding neemt. Kijk vooral in jouw waardeketen waar de wil is om circulair te ondernemen. Welke hulp heb je nodig, welke stap wil je ondernemen, welke andere koplopers ken je al in die keten? Je moet het echt samen gaan doen. Je hebt een kritische massa nodig, en organisaties zoals ONHN met kennis, netwerk en bijeenkomsten om kennis en ervaringen met elkaar te delen en waar eventueel samenwerkt kan worden. Daar waar raakvlakken zijn, kun je beginnen.

Begin vooral klein
‘Waar het aanjagen en faciliteren van een circulaire economie de afgelopen 10 jaar vooral gericht was op landen, grote steden en corporates, is de tijd nu rijp voor het mkb. Dat merk je ook aan de wetgeving en producentenverantwoordelijkheid. Ik zie binnen het mkb genoeg kansen voor circulariteit als aanjager voor innovatie. Alles begint met dromen, bedenken wat je wil én een goede business case. Probeer vooral in de keten met koplopers voor jouw industrie samen een businessplan te maken. Start met de meest eenvoudige versie van een product en kijk hoe je samen iets in elkaar kunt sleutelen. Daarna kijk je of het voldoet aan alle functionele eisen en voorwaarden om het ook te kunnen repareren, te hergebruiken en te recyclen. Begin dus vooral klein. Schroom ook zeker niet om in dit proces aan te kloppen voor subsidies bij overheidsinstanties. En neem zeker bij vragen en ideeën contact op met ons TNO Fast Track loket.’

Fast Track loket
‘Als TNO zijn we er om kennis, kunde en technologieën te delen over circulariteit; vooral richting mkb om zo samen mooie stappen te kunnen maken. Het mkb heeft immers in tegenstelling tot multinationals geen researchteams en TNO-experts staan klaar om in dit soort thema’s te duiken. Voor het mkb is er bijvoorbeeld het TNO Fast Track loket. Een soort one-stop-shop, waar ondernemers met vragen of ideeën over de circulaire economie bij ons kunnen aankloppen.’